Câu chuyện về Emmanuel Olisadebe là một trong những điều kỳ lạ nhất trong lịch sử bóng đá. Tiền đạo sinh ra ở Nigeria này đã đại diện cho Ba Lan ở cấp độ quốc tế, nhận được đề cử cho giải thưởng Quả bóng vàng (Ballon d’Or), thậm chí xếp trên nhiều siêu sao thực thụ trong bảng xếp hạng cuối cùng, nhưng lại không thể tạo ra bất kỳ dấu ấn nào cho Portsmouth tại giải Ngoại hạng Anh (Premier League).
Hãy cùng nhìn lại hành trình đầy thăng trầm của cựu tiền đạo này, từ việc được nhắc đến trong cuộc đua danh hiệu cầu thủ xuất sắc nhất thế giới cho đến thất bại ê chề ở bờ biển phía Nam nước Anh.
Cúp Quả bóng vàng danh giá, giải thưởng cá nhân cao quý nhất làng bóng đá
Phong độ đỉnh cao cùng Ba Lan
Câu chuyện kỳ lạ của Olisadebe bắt đầu ngay từ những ngày đầu. Anh sinh ra tại Warri, miền nam Nigeria, và trưởng thành từ lò đào tạo của CLB Jasper United ở quê nhà. Tuy nhiên, cuối cùng anh lại chọn đại diện cho Ba Lan – một quốc gia mà anh không hề có mối liên hệ gia đình – thay vì đất nước khai sinh ra mình. Điều này là kết quả của việc anh chuyển từ Jasper United sang CLB Polonia Warsaw của Ba Lan, sau đó đủ điều kiện nhập quốc tịch khi sống tại đây và được triệu tập vào đội tuyển quốc gia.
Đây được xem là một “cú hích” lớn cho đội tuyển Ba Lan. Olisadebe đã ghi 8 bàn chỉ sau 9 lần ra sân ở vòng loại World Cup, giúp Ba Lan giành vé đến World Cup 2002 – lần đầu tiên họ góp mặt tại giải đấu danh giá này kể từ năm 1986. Tiền đạo này vẫn chưa dừng lại ở đó, anh đã ghi bàn thắng đầu tiên cho Ba Lan tại giải đấu (và cũng là bàn cuối cùng cho đội tuyển quốc gia) trong chiến thắng 3-1 trước Mỹ, trận thắng duy nhất của họ tại kỳ World Cup năm đó.
Đề cử Quả bóng vàng 2001: Bất ngờ lớn
Phong độ chói sáng của Olisadebe cho Ba Lan và vai trò quan trọng đưa đội tuyển đến vòng loại World Cup lịch sử chắc chắn là điều đáng ghi nhận. Tuy nhiên, việc tiền đạo này – khi đó đang thi đấu cho CLB Panathinaikos của Hy Lạp – bất ngờ được đề cử cho Quả bóng vàng 2001 vẫn khiến nhiều người ngạc nhiên.
Olisadebe không chỉ dừng lại ở việc có tên trong danh sách đề cử. Anh kết thúc ở vị trí đồng hạng 18 trong bảng xếp hạng, ngang bằng với huyền thoại của Real Madrid là Roberto Carlos và trụ cột của Liverpool là Sami Hyypia. Điều đáng kinh ngạc hơn nữa là anh còn xếp trên các đồng đội của họ, bao gồm Cafu và Steven Gerrard, cùng với một loạt các tên tuổi ngôi sao khác như Gianluigi Buffon, Rio Ferdinand, Ryan Giggs, Robert Pires, Paul Scholes và Patrick Vieira.
Biểu tượng Quả bóng vàng, giải thưởng Emmanuel Olisadebe từng được đề cử
Cơn ác mộng tại Portsmouth
Sau 4 năm thi đấu tại Hy Lạp cho Panathinaikos, nơi anh có hơn 100 lần ra sân và ghi 36 bàn trên mọi đấu trường, Olisadebe được phép ra đi và cập bến Portsmouth – một đội bóng ở Premier League – vào tháng 1 năm 2006.
Cựu ứng viên Quả bóng vàng này được chiêu mộ với mức phí chuyển nhượng chỉ sáu con số (dưới 1 triệu bảng) và tưởng chừng sẽ là một món hời. Nhưng mọi chuyện lại diễn ra hoàn toàn trái ngược. Anh chỉ ra sân đúng 2 lần cho Portsmouth và nhanh chóng trở lại Hy Lạp khoác áo Skoda Xanthi vào mùa hè năm đó theo dạng chuyển nhượng tự do. Quãng thời gian của anh ở đội bóng Anh, nói một cách thẳng thắn, là một thảm họa toàn diện.
Nguyên nhân chính dẫn đến thất bại này là sự không hài lòng của Olisadebe với cuộc sống tại Portsmouth. Anh giải thích trong một cuộc phỏng vấn:
“Tôi được bảo rằng tôi có thể rời Panathinaikos, vì vậy tôi đã làm. Tôi ký hợp đồng với Portsmouth với mức lương thấp hơn ở Panathinaikos.”
“Đó là một quyết định rất tồi tệ khi rời một câu lạc bộ như Panathinaikos để đến [một nơi] nhỏ bé như Portsmouth. Họ thậm chí còn không có trung tâm tập luyện riêng. Phòng thay đồ ở trong tình trạng tồi tệ.”
Sân vận động Fratton Park của CLB Portsmouth, nơi Olisadebe có quãng thời gian đáng quên
Sau đó, Olisadebe trở thành một “người du mục”, chuyển đến APOP Kinyras ở Đảo Síp chỉ sau một năm với Skoda Xanthi. Tiếp theo là gần hai năm thi đấu tại Trung Quốc cho Henan Construction (sau đổi tên thành Henan Jianye, Henan Songshan Longme và hiện là Henan FC) trước khi kết thúc sự nghiệp tại Hy Lạp trong màu áo PAE Veria.
Câu chuyện này cho thấy bóng đá là một môn thể thao khó lường, nơi mọi thứ đều có thể xảy ra. Ở một môi trường, một cầu thủ có thể được định sẵn để trở thành vĩ đại. Nhưng hoàn cảnh có thể thay đổi, và chính cầu thủ đó có thể đánh mất tất cả sự tự tin gần như chỉ sau một đêm. Điều này dường như đã xảy ra với Olisadebe, người từng tỏa sáng rực rỡ cho Ba Lan và sau đó lại “flop” tại Anh.
Kết luận
Từ một tiền đạo vô danh ở Nigeria, Emmanuel Olisadebe đã làm nên lịch sử khi trở thành người hùng của Ba Lan tại World Cup 2002 và thậm chí lọt vào danh sách đề cử Quả bóng vàng danh giá, vượt qua nhiều tên tuổi lẫy lừng. Tuy nhiên, quãng thời gian “ác mộng” chỉ vỏn vẹn 2 trận đấu tại Portsmouth ở Premier League đã vẽ nên một mảng màu đối lập đầy cay đắng trong bức tranh sự nghiệp của anh. Câu chuyện của Olisadebe là minh chứng rõ nét cho thấy sự nghiệp cầu thủ không chỉ phụ thuộc vào tài năng, mà còn chịu ảnh hưởng lớn từ môi trường thi đấu, tâm lý và những quyết định chuyển nhượng. Đó là bài học về tính khó lường và khắc nghiệt của thế giới bóng đá chuyên nghiệp.